[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

enam <enam adv; enam enama enama[t -, enama[te enama[id 2 pron, adj>
1. adv (rohkem v üle ettenähtud määra v hulga) шукырак, утла, шуко; (pigem) дыр, лийшаш
kümme korda enam лу пачаш шукырак
kõige enam эн шуко
kõigist enam моло деч шуко
sinna on enam kui sada kilomeetrit тушко шӱдӧ километр утла
enam kui tarvis кӱлешлык деч шуко
mul on enam jõudu kui sul мыйын куатем тыйын деч шуко
see on enam kui kahtlane тиде коктеланаш таратыше деч утларак ӱшаныдыме
viljasaak oli enam kui rikkalik лекше емыж шуко деч утларакат ыле
pilt on enam kui kurb сӱрет йокрок деч йокрок
2. adv (eitavas lauses) (sellest peale, edaspidi, lisaks) тетла
ei ole enam aega тетла жап уке
ära tule enam meile тетла мемнан дек ит тол
ei suuda enam töötada тетла пашам ыштен ом керт
sa pole enam laps тый ынд йоча отыл
pühadeni pole enam nädalatki пайрем марте ынде арнят кодын огыл
ma enam ei tee тетла тыге ом ыште
kes seda enam mäletab! кӧ тидым эше шарна!
ei mõista enam midagi öelda тетла нимом каласен ом керт
teisi vaevalt enam tuleb тетла ала-кӧ эше толеш
mis see enam aitab мом ынде тиде полша
3. pron; adj (rohkem) утла, утларак
kahe või enama isiku osavõtul кок але утларак еҥ ыштыме дене
kokkutulnud olid enamalt jaolt noored inimesed погынышо-влак шукыжым самырык-влак ыльыч
see on enama kui ühe inimese arvamus тиде икте деч утла еҥын шонымашыже
enamale ma ei pretendeeri мый молылан ом претендовай
olen enamaks võimeline мый утларакланат кертам
loodeti enamat шукыракланат ӱшаненна
enamikul juhtudel шукыж годым
4. pron; adj (rohkem väärt olev, parem) сайрак
mille poolest sina siis enam oled? мо деныже тый сайрак улат?
peab ennast teistest enamaks молан тый шкендым сайраклан шотлет

liiga1 <l'iiga adv> (liialt, ülearu) утыждене, утла, пеш, чот
liiga suur утыждене кугу
liiga kuum tee утыждене шокшо чай
paat on liiga koormatud пуш утыждене тич оптыман
pood on liiga kaugel кевыт чот умбалне
ta räägib liiga palju тудо пеш ~утыждене шуко ойла
ära liiga muretse чотшак ит ойгыро
ma ei märganud sind, olin liiga tööga ametis мый тыйым ужынат омыл, чот паша дене айлыме лийынам

pealt <p'ealt postp, adv, prep> vt ka peal, peale
1. postp [gen]; adv (mille-kelle ülapoolelt, pealispinnalt, ära) ӱмбач, гыч
võttis laua pealt raamatu ӱстел ӱмбач книгам нале
nagu koorem langes südame pealt пуйто чонем гыч кӱ моклака кораҥе
keeras end selja pealt külje peale комдык кима гыч ӧрдыжкӧ савырнен возо
tammus jala pealt jala peale ##йол гыч йолыш тошкылтын шогылто
särk on selja pealt lõhki тувыр тупыштыжо кушкедлен
2. postp [gen] (osutab kohale, tegevusele, olukorrale) гыч, -ште
tuli rongi pealt поезд гыч тольо
ostsin selle nurga pealt poest тидым тыштак шогышо кевыт гыч нальым, тиде лукысо кевытыште нальым
vaatas ukse pealt tagasi омса гыч шеҥгекыла ончале
ta tuli reisi pealt тудо корно гыч тольо
tulin selle töö pealt ära тиде паша гыч кайышым
3. postp [gen] (osutab tingimusele, asendile, mõõdule) -лан, гыч
mitme versta pealt kuulda икмыняр меҥге гычак шокта, ала-мыняр меҥге тораште шокта
tuul puhus külje pealt мардеж ӧрдыж гыч пуыш
tasus võla sendi pealt кӱсынжым пытартыш цент марте тӱлыш
mis praegu piimaliitri pealt makstakse? литр шӧрлан кызыт мыняр тӱлат?
4. prep [gen] (üle) деч утла, утла, наре
pealt viiekümne aasta vana витле ий утлаш