[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

hulgas <hulgas postp, adv> vt ka hulka, hulgast
1. postp [gen] (seas, keskel) коклаште
2. postp [gen] (sees) -што, -ште, -штӧ
piima hulgas on vett шӧрыште вӱд уло
3. adv (sees, lisaks) коклан

otsas <otsas postp, adv>
1. postp [gen]; adv (pealmisel pinnal, ülemise osa peal, millegi küljes, peal) -ште
käe otsas кидыште
linnupesa on puu otsas кайык пыжаш пушеҥгыште
laps on rinna otsas йоча (аважын) оҥым кочкеш
olin tund aega telefoni[toru] otsas ик жагат наре телефонышто ыльым
pea tudiseb otsas вуйжо чытыра
kui õnge viskad, on kala kohe otsas эҥырвотым шуэт гына, колат налеш
2. postp [gen] kõnek (midagi omades) -ште
elab rikkuse otsas поянлыкыште ила
elavad suure õnne otsas нуно пиалан илышым илат
istub kindla palga otsas тудо сай пашадарыште шинча
elab kohvri otsas piltl тудо чемодан ӱмбалне ила
3. adv (lõpul, läbi (+ olema)) пыташ, мучашлалташ, мучашыш шуаш
raha on otsas окса пытен
jutt on otsas мутланымаш мучашыш шуо
minu kannatus on otsas мыйын чытышем пытыш
ega mehed maailmas otsas ole пӧръеҥ-влак тӱняште пытен огытыл вет
4. adv (tervislikult halvas seisundis, kurnatud (+olema)) ярнаш, пыташ, шоҥгемаш
vanaisa on väga otsas кочай чылтак шоҥгемын
oli raske töö pärast päris otsas неле пашалан кӧра чылтак ярнен пытен

peal <p'eal postp, adv> vt ka peale, pealt
1. postp [gen]; adv (ülalpool, kõrgemal, mille-kelle pealispinnal) ӱмбалне, -ште (-што, -штӧ)
laua peal ӱстел ӱмбалне
ta elab kontori peal väikeses toakeses тудо конторо ӱмбалсе изи пӧлемыште ила
pilt on seina peal пырдыжыште сӱрет
2. postp [gen]; adv (viitab kohale, tegevusele, seisundile) ӱмбалне, -ште (-што, -штӧ)
maa peal ja taevas мландӱмбалне да каваште
mere peal on torm теҥыз вӱд ӱмбалне шторм
seisab ukse peal омса воктене шога
ta on hea palga peal тудо сай пашдарыште шинча
töötab raudtee peal кӱртньыгорнышто пашам ышта
3. postp [gen] kõnek (viitab laadile, viisile, kuidas miski toimub) ♦
jutt käis mitme keele peal мутланымаш икмыняр йылме дене кайыш

pealt <p'ealt postp, adv, prep> vt ka peal, peale
1. postp [gen]; adv (mille-kelle ülapoolelt, pealispinnalt, ära) ӱмбач, гыч
võttis laua pealt raamatu ӱстел ӱмбач книгам нале
nagu koorem langes südame pealt пуйто чонем гыч кӱ моклака кораҥе
keeras end selja pealt külje peale комдык кима гыч ӧрдыжкӧ савырнен возо
tammus jala pealt jala peale ##йол гыч йолыш тошкылтын шогылто
särk on selja pealt lõhki тувыр тупыштыжо кушкедлен
2. postp [gen] (osutab kohale, tegevusele, olukorrale) гыч, -ште
tuli rongi pealt поезд гыч тольо
ostsin selle nurga pealt poest тидым тыштак шогышо кевыт гыч нальым, тиде лукысо кевытыште нальым
vaatas ukse pealt tagasi омса гыч шеҥгекыла ончале
ta tuli reisi pealt тудо корно гыч тольо
tulin selle töö pealt ära тиде паша гыч кайышым
3. postp [gen] (osutab tingimusele, asendile, mõõdule) -лан, гыч
mitme versta pealt kuulda икмыняр меҥге гычак шокта, ала-мыняр меҥге тораште шокта
tuul puhus külje pealt мардеж ӧрдыж гыч пуыш
tasus võla sendi pealt кӱсынжым пытартыш цент марте тӱлыш
mis praegu piimaliitri pealt makstakse? литр шӧрлан кызыт мыняр тӱлат?
4. prep [gen] (üle) деч утла, утла, наре
pealt viiekümne aasta vana витле ий утлаш

sees <s'ees postp, adv> vt ka sisse, seest
1. (sisemuses, seespool) кӧргыштӧ, -ште (-што, -штӧ)
ämbri sees on vesi ведраште вӱд
lilled on paberi sees кагаз дене пӱтырыман пеледыш, кагазеш вӱдылмӧ пеледыш аршаш
rasva sees küpsetatud pirukad кояште кӱэштме тыгыде когыльо
seina sees oli auk пырдыжыште рож лийын
sokil on auk sees носкиште рож
vihmase ilmaga toimub kontsert sees йӱран игечыште концерт залыште лиеш
teekannul on mõlk sees темдалтышан чайник
jooksin kogu jõust, kuni sees hakkas pistma мый уло-уке вий дене тыге куржынам, пуйто кӧргыш керш налын
nende sõnade peale mul kihvatas sees тиде мутым колын, чоныштем шыде шолын
sees keerab укшинчыш нӧлта, укшинчыш кӱза
2. (viitab mingis olukorras viibimisele, mingis seisundis olemisele) -ште (-што, -штӧ)
meie kauba sees seda tingimust ei olnud мемнан ойпидышыштына тыгай кутырен келшыме сӧрык лийын огыл
lool on mõte sees шот уло
sport on meil au sees сторт мемнан почётышто
töötasime mootorite müra sees ме мотор мӱгырымаште пашам ыштенна
hobusel on hea hoog sees имне сай писылыкым налеш
on omadega sees тудлан капут, тудо эҥгекыш логалын
eks sa proovi minu naha sees olla мыйын олмыштем лийын ончо
ükskordüks peaks tal pealuu sees olema шукемдымаш четлыкым тудо сайын палышаш
tal olid kõvad aurud sees тудо пеш йӱшӧ ыле
3. (vältel, kestel, jooksul) жапыште, годым, гутлаште, мучко
selle nädala sees on mul väga kiire тиде арняште мыйын паша пеш шуко, тиде арняште мый яра омыл
maja peab valmima selle aasta sees пӧрт тиде идалык жапыште чоҥен шуктышашлык
lähemate päevade sees algab kartulivõtt лишыл кечыла гутлаште пареҥгым кӱнчаш тӱҥалыт
ta ei tee elu sees[ki] kellelegi kurja тудо нигунам илыш мучкыжо нигӧм огеш обижатле