[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

kaasa1 <k'aasa adv>
1. (ühes, seltsis, koos) пырля
tulen teiega kaasa мый тендан дене пырля каем
võta asjad kaasa вургемет пырля нал
isa hullas lastega kaasa ача йоча-влакше дене пырля юарлен
sammub ajaga kaasa piltl тудо жап дене пырля ошкылеш
üks muutus toob kaasa teise ик вашталтыш пырля весым конда
sul on raske, tunnen kaasa тылат неле, мый тидым шижам
jumal kaasa юмо дене пырля
2. (tegevusele lisaks) пырля
kitarrist laulis oma mängule kaasa гитарист модын да пырля мурен
lõi jalaga takti kaasa тудо йол дене тактым перкален
3. (märgib ürituses osalemist) ♦
ta on kaasa teinud mitmes filmis тудо икмыняр фильмыште сниматлалтын
lööb agaralt seltsielus kaasa тудо чолган мер илышыште тырша
4. (märgib tegevuse v mõjusfääri haaramist) ♦
see idee haaras mind kohe kaasa тиде шонымаш вигак мыйым йӱлатен
tulid kõik, lapsed kaasa arvatud погыненыт чылан, йоча-влакат

kaasa2 <kaasa kaasa kaasa[t -, kaasa[de kaasa[sid 16 s> (abikaasa) пелаш

kajama <kaja[ma kaja[da kaja[b kaja[tud 27 v> йоҥгалташ <-ам>, йоҥыжалташ <-ам>, сургалташ <-ам>, шергылташ <-ам>, шургалташ <-ам>
kajas piksekärgatus кӱдырчӧ йӱк йоҥгалте, кӱдырчӧ йӱк шергылте
kajasid lasud лӱйымӧ-влак шергылтыч
kaugel kajavad kirikukellad мӱндырнӧ черке чаҥ-влак мурымо йоҥгалтеш
sammud kajasid tühjas ruumis пуста пӧлемыште йолтошкалтыш йӱк шергылте
ema hääles kajas varjatud mure аван йӱкыштыжӧ кӧргӧ азаплымаш йоҥгалте

kama <kama kama kama -, kama[de kama[sid 17 s> (kamajahust ja hapupiimast valmistatud toit) пушто; (kamajahu) пушто ложаш

katma <k'at[ma k'att[a kata[b k'ae[tud, k'att[is k'at[ke 35 v> шараш <-ем>, пышташ <-ем>; леведаш <-ам>; (julgestama, takistama) петыраш <-ем>
tänavat asfaldiga katma уремыш асфальтым шараш
põrandat linoleumiga katma кӱварыш линолеумым шараш
seinu plaatidega katma стенаш плиткым пышташ
katust katma пӧртвуйым шараш
lauda katma ӱстембалым шараш, ӱстелым погаш
kohvilaud on kaetud ӱстебалым кофелан шарыме
lauda katab lumivalge lina ӱстембалыш ош ӱстембалшовычым шарыме
pind kaetakse värviga ӱмбаке краскым йыген пыштат
kattis magava lapse tekiga малыше йочам одеял дене леведын
lumi katab maad мланде лум дене леведалтын
kuused on härmatisega kaetud кож-влак пӧрш дене леведалтыныт
pilved katsid taeva пыл-влак кавам петыреныт
suits kattis päikese шикш мландым петырен шынден
pimedus kattis maad чыла пычкемыш дене петыралтын
tal on suur pere toita ja katta тудо кугу ешым пукшышаш да чиктен шындышаш
kulud kaetakse liikmemaksudest окса кучылтмаш пурышо еҥ-влакын всносышт дене петыралтеш
sprinter kattis distantsi 10 sekundiga спринтер дистанцийым 10 секундышто петырен
vastasmängijaid kaeti hoolega тушманын модшо-влакым сайын петыреныт
katmata pea петырыдыме вуй
katmata keha петырыдыме кап
riidega kaetud kasukas леведман ужга

saama <s'aa[ma s'aa[da s'aa[b saa[vad s'aa[dud, s'a[i saa[ge s'aa[dakse 37 v>
1. (väljendab objekti siirdumist kellegi omandusse, kasutusse) налаш <-ам>
sain isalt sünnipäevaks koera шочмо кечемлан ачам деч пийым нальым
sai kirja серышым нальым
haige saab rohtu черле еҥлан эмым пуат
täna lõunaks saame kala таче кечывал кочкышлан кол лиеш
saab kaasavaraks maja кузыклан пӧртым налаш
laps saab rinda йочалан чызым пукшат
ta sai puhkust тудо канышым нале
sai koosolekul esimesena sõna тудлан погынышто эн ончыч мутым пуышт
sai kirjandi eest viie сочиненийланже визытаным налын
sain esmaabi икымше полышым налын
kust võiks selle kohta infot saada? кушто тидын нерген пален налаш лиеш?
kui aega saan, räägin pikemalt жап лиеш гын, радамлен каласкалем
siit saab alguse Pedja jõgi тышечын Педья эҥер шке тӱҥалтышыжым налеш
sai kõva nahatäie тудлан сайнак логале
said oma karistuse! кычалметым муыч!
aga sa saad, kui isa koju tuleb! ну ачат толмеке, тылат логалеш!
maja on odavalt saada пӧрт пеш шулдын ужалалтеш
seda raamatut ei ole enam ühes[t]ki poes[t] saada тиде книгам кевытлаште тетла от му
sain nohu нерем петырналтын, мыйын нерге тӱҥале
olen külma saanud кылменам
terve öö ei saanud ta und йӱд вошт мален кертын огыл
joostes saad sooja куржмет годым ырет
sõna on saanud uue tähenduse шомак у ыҥым налын
ta on küllalt muret tunda saanud тудлан шагал огыл ойго ужалтын
sain temalt kuulda, et kõik on hästi läinud чыла сайын эртен манын, тудын деч колынам
saime hulga aega oodata, enne kui teised tulid моло толмешке ятыр жап вучаш логале
linn sai sõja ajal kõvasti kannatada олалан сар пагытыште кугун логалын
ta sai jalast haavata тудо йолышкыжо сусырген
2. (hankima, muretsema) лукташ <-ам>, муаш <-ам>, налаш <-ам>
nendest kaevandustest saadakse põlevkivi нине шахтыште йӱлышӧ сланецым луктыт
kust saaks abilisi? кушто полышкалыше-влакым муаш
nad said teise lapse нунын кокымшо йоча шочын
jahilised olid saanud kaks metssiga сонарзе-влак кок ирсӧснам лӱеныт
heina saadi tänavu kolm kuhja тиде ийын кум шудо копнам ыштышна
kui korrutame kahe kolmega, saame kuus кокытым кумытлан пачашлымеке кудыт лиеш
meie võistkond sai esikoha мемнан команде икымше верым нале
katsetega saadi ootamatuid tulemusi опыт-влак вучыдымо лектышым пуэныт
rahune, katsu endast võitu saada! шыплане, шкендетым кидешет нал!
3. (väljendab tegevust, millega õnnestub objekt panna, suunata, viia mingisse kohta, olukorda, seisundisse) лияш <-ям>, керташ <-ам>
vaevaga sai ta kingad jalast катам пыкше кудашаш лие
ma ei saanud toitu suust alla мый кочкышым нелын колтен шым керт
sain talle aru pähe мый тудлан ушыжым пуртышым
sügiseks saame majale katuse peale шыжылан пӧртым леведыш йымак шогалтена
selle asja saame joonde тиде паша ышталте
haigus sai mehe pikali чер пӧръеҥым йӧралын
poiss ei saanud mootorratast käima рвезе мотоциклжым заводитлен ыш керт
ta on kamba oma käpa alla saanud тудо тӱшкам шке кид йымакше поген
4. (muutuma) лияш <-ям>
sai kurjaks шыдеште
märkamatult on lapsed suureks saanud йоча-влак шижде кушкын шогальыч
iga poiss tahab tugevaks saada кажне рвезе виян лийнеже
vihm tuleb, saate märjaks! йӱр толеш, нӧреда!
tahaksin temaga tuttavaks saada тудын дене палыме лийнем ыле
poiss sai viis aastat vanaks v viieseks рвезылан вич ий теме
kelleks sa tahad saada? тый кӧ лийнет?
sain temaga sõbraks тудын дене йолташ лийым
ülikooli õppekeeleks sai eesti keel кӱшыл школышто тунемме йылмылан эстон лие
Mari on varsti emaks saamas Мари вашке ава лиеш
sa võid teiste naerualuseks saada тый тыге воштылтышыш лектын кертат
5. ([välja] tulema) лияш <-ям>; (juhtuma) лекташ <-ам>
temast oleks võinud kunstnik saada тудын гыч сӱретче лийын кертеш
pole viga, sinust saab pikapeale asja нимат огыл, жап эртымеке тый дечетат лектыш лиеш
neist palkidest saab saun нине пырня гыч монча лектеш
talvest sai kevad теле шошыш савырныш
mis siis minust saab? мый денем мо лиеш?
remont sai korralik ремонт сайын лектын
kevadel saab meie abiellumisest juba neli aastat шошым мемнан мужыраҥмылан ныл ий лиеш
kell hakkab kaks saama вашке кок шагат шуэш
kell sai kaheksa кандаш шагат шуо
poistele said välivoodid рвезе-влаклан раскладушкым пуышт
6. (suutma, võima) керташ <-ам>
ta saab tema elu päästa тудо илышыжым утарен коден кертеш