[MARI] Eesti-mari sõnaraamat

lehv <l'ehv lehvi l'ehvi l'ehvi, l'ehvi[de l'ehvi[sid_&_l'ehv/e 22 s> бант, бантик
siidlehv порсын бантик
lehvi siduma бантым кылдаш
punaste lehvidega patsid ӱппунемым йошкар бант дене кылдаш
lehviga kingad бантикан туфльо

leib <l'eib leiva l'eiba l'eiba, l'eiba[de l'eiba[sid_&_l'eib/u 22 s>
1. (toiduaine, leivapäts) кинде; lastek няня
värske leib свежа кинде
pehme leib пушкыдо кинде
kõva leib пынышкыше кинде
nätske leib кӱншудымо кинде
kuivanud leib кукшо ~кошкышо кинде
magushapu leib шопо-шере кинде
aganaleib нӧнчык кинде
maaleib ялысе кинде
nisuleib ош кинде, шыдаҥ кинде
peenleib шоктмо ложаш гыч ыштыме кинде
põrandaleib коҥга пундашеш пыштен кӱктымӧ кинде
rukkileib уржа кинде, шем кинде
[rukki]püülileib шоктмо уржа ложаш дене ыштыме кинде
vormileib формовой кинде сукыр
päts leiba кинде сукыр
käär leiba кинде шултыш, кинде катыш
vorstiga leib сокта ~колбаса ден кинде
leiba küpsetama киндым кӱэшташ, киндым пышташ
võid leiva peale määrima киндеш ӱйым шӱраш
leivad pandi ahju киндым коҥгаш шындышт
leivad võeti ahjust välja киндым коҥга гыч луктыч
leivad on küpsenud кинде кӱын
2. (toit) кочкыш-йӱыш, сий; (elatis) курго, кочкыш; (teenistus) курго, кочкыш
ausa tööga saadud leib чын паша дене ыштен нвлме кинде
palehigis oma igapäevast leiba teenima кажне кечын пӱжвӱдым йоктарен шке рызыкым ыштен налаш
inimene ei ela üksnes leivast айдеме ик кинде дене гына огыл ила, айдеме лач кинде дене огыл ила
poeg on kroonu leival эрге армийыште, эрге казёный киндым кочкеш
tütar on omas leivas ӱдыр шке киндыж дене (шке семынже) ила
lapsed ei taha enam vanemate leival olla икшыве-влак тетла ача-аван кинде ӱмбалне илымышт ок шу
see töö on küll viimane leib тиде паша - лай кочо кинде, тиде паша, мутат уке, кочо таман кинде улеш
jätku leiba v leivale! перкан лийже!, киндан лийза!

leid <l'eid leiu l'eidu l'eidu, l'eidu[de l'eidu[sid_&_l'eid/e 22 s> мумаш, мумо ӱзгар, оҥай шонымаш
väärtuslik leid акан мумаш
teaduslik leid шанче мумаш
arheoloogilised leiud археологический мумаш
aardeleid arheol клад
leide kiviajast кӱ курым жапысе мумаш
luuletajal on häid poeetilisi leide поэтын сылнымутыштыжо пеш сӧрал шонымаш-влак вашлиялтыт
analüüs on leiuta анализыште нимом (келшыдымым) мумо огыл

leil <l'eil leili l'eili l'eili, l'eili[de l'eili[sid_&_l'eil/e 22 s>
1. (aur) пар
kuiv leil кукшо пар
niiske leil вӱдан пар
leili viskama шокшым пуаш
leili võtma мончаште кыраш, паритлалташ
ma ei kannata kõva leili мый шокшо парым чытен ом керт
2. (leitsak) шокшо
keskpäevane leil кечывал шокшо
3. kõnek (mahv, tamp, sõit, säru) вашкымаш, шокшым пумаш
vaenlasele leili tegema тушманлан шокшым пуаш
olime minekuga leilis ме кайымаште чот вашкышна

lein <l'ein leina l'eina l'eina, l'eina[de l'eina[sid_&_l'ein/u 22 s> ойго, траур; (igatsusvalu) шӱлык, чон шӱлык
sügav lein кугу ойго
rahvuslik lein presidendi surma puhul президент колымылан кӧра калык траур
leina välja kuulutama траурым увертараш
lipud olid leina märgiks pooles vardas траурлан кӧра чыла флаг-влакым волтымо
maa on leinas элыште траур
mälestame sõpra sügavas leinas келге шӱм-чон шӱлык дене йолташнам шарналтена

liiv <l'iiv liiva l'iiva l'iiva, l'iiva[de l'iiva[sid_&_l'iiv/u 22 s>
1. ошма
peen liiv тыгыде ошма
jäme liiv шолдыра ошма
liikuvad liivad пурка ~эоловый ошма
jõeliiv ер ошма
klaasiliiv яндалык ошма
kullaliiv шӧртньӧ пырче улшан ошма
kvartsliiv кварц ошма
lendliiv чоҥештылше ошма
luiteliiv дюнысо ошма
mereliiv теҥыз ошма
rannaliiv эҥер сер ошма
rändliiv саташыше ошма
saviliiv шонан ошма
tuiskliiv пурка ошма
tuul keerutab liiva мардеж ошмам пӧрдыкта
liiv krigiseb hammaste all пӱйыштӧ ошма шыдыр-шодыр ышта
2. (hrl pl) (liivaala) ошма
karavanid liiguvad üle Sahara ääretute liivade караван-влак Сахаран мучашдыме ошмаже мучко шуйнат